Xurxo Charlín Trigo é Colexiado Oficial do Ilustre Colexio de
Titulados Mercantís e Empresariais de Vigo . Consutamoslle sobre a problemática
dos emigrantes retornados .
Contanos un pouco, como comezou todo este
tema?
A partir do mes de
Marzo deste ano, comezouse a realizar unha campaña da Axencia Tributaria para
regularizar a situación tributaria de todos aqueles emigrantes retornados, con pensións
no estranxeiro, para que tributen estes rendementos na súa declaración do
I.R.P.F.
Pero que obxecto ten enta campaña?
Esta campaña ten un claro afán recadador, no
que se están a revisar as declaracións da Renda dende o exercicio 2008 en
adiante, pero unicamente por que os anos anteriores están prescritos.
Exactamente que esa a pasar ?
Pois que aqueles que
nos anos 60, por exemplo emigraron a Suíza en busca dun futuro mellor, están
hoxe sendo investigados e tratados como os que foron o mesmo pais a depositar
importantes de diñeiro en contas opacas.
Asi polas boas?
Si. A Axencia
Tributaria, tentase xustificar no aforismo latino "ignorantia legis nemine
excusat" (a ignorancia da lei non exime do seu cumprimento), e alegando
que “ha sido detectada la existencia de
un número elevado de contribuyentes que han declarado correctamente las
pensiones obtenidas en el extranjero, pero también se han advertido
contribuyentes que no lo han hecho" e "no corregir este comportamiento
supondría hacer de peor condición a quien percibe sus pensiones en España”. Pero
o que non se xustifica e este afán recadador por parte do organismo, xa que
moitos dos afectados viñan percibindo estas pensións dende fai décadas e nunca
foron investigados nin sancionados ata este ano, solo entre Marzo e Xulio de
2013, contábanse con mais de 20.000 afectados en Galicia e a dia de hoxe os sancionados son case 25.000,
sendo a cantidade media que se lles reclama entre 12.000 e 15.000 €.
Supoñemos que todo isto ten base legal?
Si, por suposto. A obriga de declarar no
I.R.P.F. as pensións de outros países, ven introducida na natureza do propio
imposto da renda das persoas físicas, xa que co traslado da residencia fiscal
unha vez retornado o emigrante, convertese en suxeito pasivo do I.R.P.F. por obrigación
persoal,
Podes explicalo mellor?
faltaría mais. Isto
quere dicir: suxeición no Estado Español
a tódalas rendas mundiais, tanto polas rendas obtidas no estado, como polas
rendas obtidas no Estranxeiro. Convén ter en conta que para considerarse
residente e polo tanto obrigado a tributar no territorio Español, tense que
residir mais 183 días o ano en España.
Afecta a todo o mundo ?
Non. Unha persoa esta obrigado a presentar a
declaración da Renda, se percibe rendementos do traballo superiores a 11.200 €
de dous ou mais pagadores, ou se os percibe dun so pagador, se non esta
obrigado a practicar retención, como e o caso das pensións percibidas do
estranxeiro.
Pero as persoas que non estan obrigadas a
facer a declaración porque se estan vendo metidas neste lio?
Por haber confirmado o borrador da
declaración, que no caso dos perceptores das pensións no estranxeiro non as
inclúe por un erro administrativo.
Enton se as persoas non obrigadas que non
confirmaran ese borrador non terian que declarar estes ingresos?
Pois non porque
precisamente non estan obrigadas, e polo tanto a Axencia Tributaria non podería
tampouco realizarlles unha declaración complementaria. Pero o realizar
voluntariamente a liquidación, a través do Borrador erróneo que lles remitiu a
Axencia Tributaria, atópanse obrigados a regularizar a súa situación, tendo que
aboar o importe da declaración da Renda “correctamente” calculada, e que na
maioria das veces e superior o declarado anteriormente.
Por asegurarnos. Se non teñen que facer a
declaración…?
Non estarían obrigados a desembolsar nada , salvo
que confirmaran o borrador da declaración que lles remitiu erroneamente
calculado a propia Axencia Tributaria.
E se
iso ocorre?
Unha vez que
nos atopamos dentro destes dous casos, que nos correspondera declarar a
pensión e non o tiveramos feito ou que
non nos correspondera pero aceptaramos o
borrador de facenda, o primeiro que se
debe comprobar e o tratado internacional de dobre tributación existente entre o
estado Español e o pais de onde se percibe a pensión, xa que cada tratado ten
as súa normativa especifica.
Isto non funciona con todos os países igual, entón?
Non. E ademais moitas veces non se aplica correctamente nas inspeccións
tributarias, xa que por exemplo, no caso das pensións percibidas de Alemanía,
as pensións percibidas por traballar en organismos públicos do estado Aleman están
exentas de tributar no I.R.P.F.
Ou sexa, que neste caso concreto non se paga a
facenda?
Non , pero ocorre que este dato non e coñecido
pola Axencia Tributaria, xa que so ten constancia do ingreso nunha conta
bancaria do importe da pensión de outro pais, sendo obrigación do perceptor da
pensión xustificar que esta pensión esta exenta por percibila despois de
traballar nun organismo publico, a través da documentación de concesión da
pensión ou do certificado do importe percibido durante o ano anterior,
documento que se remite por correo postal a principio de cada ano, estando
normalmente estes documentos no idioma do pais de orixe, e tendo que asumir as
costas, o perceptor da pensión, da tradución do documento por un tradutor
xurado.
En resumo, que hai que estudar a situación en
función do pais non que se estivera emigrado? Si, efectivamente. E
hai moitas diferenzas duns a outros.
Pero hai mais…
Si. Outro punto que
se debe ter en conta, e que pode favorecer a redución na tributación de moitos
pensionistas obrigados a declarar as súas pensións por atoparse nesta situación,
e o recoñecemento do grado de minusvalía a través da Xunta de Galicia.
Por qué?
Por que no caso de ter algún tipo de
enfermidade ou algún impedimento físico polo cal se perciba pensión, se lle é recoñecida
esta minusvalía por parte do órgano acreditado dentro do estado Español.
E tributaria menos.
Efectivamente, nacería o dereito a unha redución na
tributación dos rendementos do traballo, e polo tanto diminuiría o importe a
ingresar na declaración da renda.
E cal é
o problema?
Dáse o caso de
persoas que están percibindo unha pensión por invalidez de outro pais, acreditando
unha minusvalía, pero non poden aplicar este tipo de deducións na renda en
España ata que sexan avaliados pola Xunta de Galicia, xa que so se pode
acreditar a minusvalía si está avaliada
por un organismo dentro do estado Español. O gran problema e que o prazo no que
se esta tardando en avaliar a través da Xunta de Galicia a xente que se atopa
nesta circunstancia pode pasar do ano, e moitas veces precisa a visita a Asistenta
Social municipal e da sinatura desta circunstancia polo medico de atención
primaria asignado
.
Como profesional crees que se están aportando
as solucións correctas dende o ámbito político?
Estanse dando
pasos. Os últimos acordos parlamentarios parecen camiñar algo cara a solución
do problema pero creo que ese pasos
resultan algo tibios e moi lentos, no sentido practico. Ou sexa, que a
moitas persoas as solucións vanlle chegar moi tarde. E hai casos moi dramáticos.
Pero penso que ademais hai moita falta de información. Como xa vos expliquei,
algúns casos resolveríanse cunha simple, pero ben argumentada, reclamación administrativa ao ministerio
de facenda, e outros resolveríanse mais
rapidamente se Xunta axilizase os tramites que lle corresponden.
Que consello lle darías a calquera persona
que se vira nunha situación destas, cunha sanción de facenda?
Informarse. Acudir a un
profesional do tema, un asesor. Unha persoa cualificada que nos poida explicar
mellor cales poden ser as solucións, non caso de habelas, ao problema.
Deixamosvos tamén a interesante intervención do diputado de A.G.E. Juan Manuel Fajardo, onde recrimina o PP que diante dos pensionsitas galegos perceptores de pensións doutros países asegura que os requerimentos da Axencia Tributaria son inxustos mentres defende todo o contrario en sesión plenaria.
Deixamosvos tamén a interesante intervención do diputado de A.G.E. Juan Manuel Fajardo, onde recrimina o PP que diante dos pensionsitas galegos perceptores de pensións doutros países asegura que os requerimentos da Axencia Tributaria son inxustos mentres defende todo o contrario en sesión plenaria.